برنامه‌ريزی شهری در انگار شاران

شهر يک ماهيت واحد است كه معضلات آن در اشكال مختلف ظاهر می‌گردد. حل اين معضلات زمانی ميسر خواهد بود كه برخوردی همه‌جانبه و هماهنگ با اين ماهيت واحد صورت پذيرد و مديران شهری برپايه‌ای مشترک ولی از ابعاد گوناگون مسئوليت خود را در حل معضلات و هدايت و کنترل توسعه شهری سازمان دهند.
اين پايه مشترک طی فرآيند «برنامه‌ريزی شهری» و در قالب يک سند واحد و همه‌جانبه كه بر پايه اصول توسعه پايدار و پاسخگوی توسعه كيفی محيط شهری باشد، امكان‌پذير است. بدين ترتيب می‌توان بين محيط طبيعی و مصنوع و انسان رابطه‌ای مناسب به‌وجود آورد كه در نتيجه آن، انطباق تصميم‌گيری با شرايط موجود ميسر می‌گردد.
از موارد مهم در تدوين چنين سندی احترام به اصل دموكراتيک بودن و مشاركت‌پذير بودن آن است چرا كه الزامات توسعه پايدار و كيفی شهر ايجاب می‌كند تا اين سند هم برآورنده نيازهای تصميم‌گيران (مديران شهری)، مجريان (نهاد‌های اجرايی عمومی و خصوصی) و بهره‌گيران (كليه شهروندان) بوده و هم از شفافيت كامل برای پاسخگويی به انواع مخاطبان برخوردار باشد.
تأمين اصول ياد شده مستلزم آن است كه اين سند ضمن پايبند بودن به اصولی كه تأمين كننده منافع عامه، ايمنی و سلامت ‌باشد، درعين حال مهم‌ترين اصول در دمكراتيک بودن و مشاركت‌پذير بودن و بازتاب آن در محيط شهری كه برخورداری از حق انتخاب برای شهروندان و ايجاد تنوع و سرزندگی در محيط شهری است را نيز ميسر كند.
آنچه مسلم است شهر پايدار می‌بايد از ساختار و خصوصياتی برخوردار باشد که تضمين‌کننده بقای زندگی با کيفيت شهری بوده و ایمنی و سلامت شهروندانش را تأمين نمايد. اما برای دستيابی بدان، معيار واحدی وجود ندارد، چراکه جوامع‌مختلف برحسب شرايط زيست‌محيطی، اقتصادی و اجتماعی خود و همچنين معيارهای داوری جامعه‌شان، مفهوم پايداری شهری را ادراک می‌كنند. با ‌اين‌حال می‌توان گفت اصولی كه الگوی يک شهر پايدار از آن پيروی می‌کند می‌بايست بر نظامی استوار باشد كه تمام ارکان شهر را پوشش داده و بتواند بين داده‌ها و ستانده‌ها و توانمندی‌ها و تنگناهای شهر تعادل برقرار كند تا هيچ‌يک قربانی ديگری نشود.
براساس آموزه‌های توسعه پايدار شهری و خصوصيات آن، مهم‌ترين موضوعات در پايداری شهر «جغرافيای طبيعی»، «شرايط اجتماعی» و «شرايط اقتصادی» آن در تعامل با يكديگر و با حوزه فراگير آنست. بنابراين برای رسيدن به توسعه پايدار شهری، هر يک از ارکان توسعه می‌بايست به توازن درونی و تعادل بيرونی با حوزه فراگير خود دست يابند. لازمه اين توازن و تعادل عناصر، موازنه در هر يک از موضوعات و عوامل تأثيرگذار بر آنها است كه در «برنامه‌ريزی شهری» مورد توجه قرار می‌گیرد.

فهرست تجربه‌ها