شيوه­‌نامه تعيين محدوده‌­های هدف بهسازی و نوسازی شهری و راهكارهای اجرايی مداخله در آن­ها

1393

چه موضوعی

بهسازی و نوسازی شهرهای ایران

چه کسی

شركت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ايران

چه جایی

ایران

ضرورت بازنگری در رویکرد بهسازی و نوسازی شهرهای ایران

ناديده گرفتن بسياری از مؤلفه­‌های تأثيرگذار در شناسايی ناكارآمدی شهری و همچنين عدم تمايز ميان بافت‌­های گوناگون شهری از حيث تاريخی، جغرافيايی، اقليم و ارزش‌­های مستتر در هركدام، به انضمام نگرانی­‌های اخير از بی‌دفاع بودن شهرها در مقابل حوادث و يا به­‌طوركلی هرگونه فشار مضاعف و نامتعارف ناشی از رشد كمی لجام‌گسيخته و يا ساير نابسامانی­‌های اقتصادی، اجتماعی و ... ضرورت بازنگری در رويكرد و روند بهسازی و نوسازی شهری ايران را عيان ساخته است. بر اين مبنا پروژه «شيوه‌­نامه تعيين محدوده­‌های هدف بهسازی و نوسازی شهري و راهكارهای اجرايی مداخله درآن­ها» به منظور دستيابی به محصول مورد انتظار از سوی شركت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ايران به عنوان متولی امر تعريف گرديده است.
Image

رهایی از شرایط بحرانی

هدف اصلی شيوه­‌نامه، برون‌­رفت شهرهای ايران از شرايط بحرانی كنونی، از طريق آگاهی بر تمام مسائل حاكم به منظور توسعه يكپارچه شهری است. بنابراين در گام اول، شناسايی مسائل ناكارآمدي شهری در زمينه‌­های گوناگون مدنظر قرار گرفت. بهره‌­گيری از نگاه جامع و دانش امروزی در قالب الگوهای مطلوب و اتخاذ رويكرد «بازآفرينی شهری»، تدوين اهداف و چشم‌­انداز مرتبط بر مبنای موضوعات جاری را به عنوان ماحصل گام نخست در پی داشته است. آنچه كه در اين ميان حائز اهميت است، محوريت موضوع پايداری و تاب­‌آوری شهرها به‌­منظور فائق آمدن بر ناكارآمدی­‌های شهری می‌­باشد كه به­‌عنوان سنگ‌­بنای پروژه، زمينه­‌ساز پيشبرد گام‌­های پسين گرديد.
در گام دوم، فاصله ميان الگوهاي مطلوب و مصاديق موضوعات در شهرهای ايران، تدوين معيارها و شاخص­‌های ناكارآمدی به‌­منظور سنجش وضعيت بافت­‌های شهری را به‌­عنوان مقصود در پی داشته است. در گام پايانی به­‌منظور مداخله در بافت­‌های شهری كه به طور قطع ناكارآمدی گوناگونی را برمی‌تابند علاوه بر اولويت­‌بندی مسائل بر مبنای ملاحظات حياتی، ماهوی و ادواری، بر مبنای بستر جغرافيايی و تاريخی ويژه هر يک از بافت‌­ها و سياست­‌های توسعه شهری كه تحت‌­نظر مديريت شهری است، نوع مداخله اتخاذ می‌گردد.
تجربه بهسازی و نوسازی شهری در ايران در دهه اخير، در زمينه شناخت مسائل ناكارآمدی و چگونگی مداخله در بافت­‌های شهری و به ويژه شناسايی بافت­‌های فرسوده و ناكارآمد، با مدنظر قراردادن مصوبه «شاخص­‌های شناسايی بافت­‌های فرسوده» مورخ ١١/٢/١٣٨۵ شورای عالي شهرسازی و معماری ايران با استفاده از سه شاخص «ناپايداری»، «ريزدانگی» و «نفوذناپذيری» و اعمال آن بر روی شهرهای كشور، صورت پذيرفته است. 
Image