مطالعات و طراحی در زمينه­‌های بازسازی، ترميم و ساماندهی بازار تهران

1390

چه موضوعی

حفظ اصالت اندام بازار و اجزاء ساختمانی آن (اصالت‌گرایی)

چه کسی

سازمان همياری شهرداری‌­های استان تهران

چه جایی

ایران، تهران، تهران

مداخلات ساختمانی در معماری بازار

مداخلات ساختمانی در معماری بازار عمدتاً برمبنای مرمت و بهسازی آسيب‌های سازه و مصالح و نابسامانی‌های فضايی است. در مواردی كه به علت شدت آسيب و نابسامانی، امكان مرمت و بهسازی وجود نداشته باشد، با تدابير زير در راستای تخريب و نوسازی اقدام می‌شود:

  اندام بازار و اجزاء ساختمانی آن مطابق الگوی اصيل باز‌سازی شوند؛

  اجزا ساختمانی الحاقی و غيراصيل مشمول نوسازی شوند، مشروط بر اين­كه ابقاء آ­ن­ها ضروری، نوسازی آن­ها توجيه‌پذير و رويكرد آن­ها بر اصالت معماری بازار تأكيد نمايد.

مداخلات شکل­‌گرفته در طراحی بازار

مداخلات طرح در اجزايی از اندام بازار به تفكيک كف، بدنه و پوشش سقف به ترتيب زير انجام شده است:

  كف راسته بازار كه مصالحی درهم و ناهموار دارد با سنگفرش جايگزين می‌شود؛

  عمده‌ترين عامل دستكاری شده و مخدوش‌كننده سيمای بدنه‌های راسته بازار، مجموعه ويترين - كركره - تابلوی واحدهای تجاری و تأسيسات است كه به‌واسطه تنوع تقسيمات، ابعاد و اندازه و مصالح، ‌سيمايی ناهمگون،‌ درهم و نامأنوس را پديد آورده است. اين وضعيت با مصالح همگون، ريتم‌های هماهنگ و نوسازی تأسيسات سامان داده شده است؛

  سرتاسر راسته بازار در محدوده طرح سرپوشيده است. بجز معدودی از دهانه‌ها كه پوشش اصيل تاق و گنبد دارند، ساير دهانه‌ها با سازه فلزی و پوشش ورق مسقف شده‌اند. اين سازه كه از بنای Cristal Palac  الگوبرداری شده به اعتبار اصالت و ارزش تاريخی‌اش، همانند پوشش‌های تاقی و گنبدی مرمت و ابقاء شده‌اند.

قدمت اين مجموعه به اواخر دوره صفويه تا دوره ميانی قاجار رسيده و از آن زمان تا به امروز دچار تغييرات مؤثری شده است. تغييراتی كه با گسترش ساختمان‌های الحاقی و اشغال ‌فضاهای باز و برف‌اندازها، اصالت بازار را خدشه‌دار نموده و با جايگزينی اجزا و مصالح ساختمانی غيراصيل موجب تشديد آن شده است.