مطالعات ساختار تاريخی و فرهنگی «تهران _ ری»

1380

چه موضوعی

تعادل میان ارزش‌های تاریخی و فرهنگی

چه کسی

اداره كل ميراث فرهنگی استان تهران

چه جایی

ایران، تهران، شهرری

امحاء هویت تاریخی تهران

امحاء هويت تاريخی تهران (از ديدگاه كالبدی _ فضايی) روندی داشته است كه با تخريب و برچيدن بناهای باارزشی كه ميراث فرهنگی شمرده مي­شده­‌اند، آغاز شد. به دنبال آن، فضاها و بافت­‌های شهری دگرگون و ساختار (كالبدی _ فضايی) شهر مخدوش و بالاخره چندان درهم و برهم شد كه ويژگی و تمايز عمومی خود را از كف داد. به گونه­‌ای كه اكنون بازشناسی اين ساختار در بسياری از موقعيت­‌های تهران امروز كه به اعتبار پيشينه و اسناد، تهران قديم خوانده می‌­شود، براي هر ناظری ناممكن گرديده است. امحاء هويت تاريخی تهران تغييری نبوده است كه با حذف ميراث­‌ها و ارزش­‌های كالبدی _ فضايی پايان يابد، بلكه جايگزينی آن با آثار ضد ارزش­‌های تاريخی و پديدآورنده كيفيت­‌های نازل هم در معماری بناها و هم در محيط شهری، به نوبه خود پيامدی ناگوارتر و مضاعف را به­ همراه داشته است.

برقراری تعادل میان ارزش­‌های تاریخی و فرهنگی

توسعه معاصر تهران قطعاً نيازمند بازسازی ونوسازی بوده است. اما برآوردن اين نياز حتی اگر بالنده هم می‌بود، جايگزينی ارزش­‌های نوين با ارزش­‌های تاريخی را موجه نمی‌­كرد، بلكه مهم همنشينی و همزيستی انديشيده ارزش­‌های كهنه و نو در شرايط تاريخی يک عصر معين است. تاريخ مجسم شهر اين­‌گونه پديد می‌­آيد و به پايداری ادواری می‌رسد. اين مطالعات برقراری تعادل ميان ارزش‌­های تاريخی _ فرهنگی تهران در چارچوب يک توسعه شهری نونگر را هدف‌گيری می‌­كند. به كارگيری چنين روشی سابقه تجربه شده و تحقق يافته در ماوراء انديشه را نداشته است.

تهران از سال‌های آغازين قرن حاضر (بعد از ١٣۰۰ خورشيدی) به ورطه رشدی شتابناک افتاده است. اين رشد كه با تغيير الگوهای خانوار، سكونت، معيشت، ... و نيز تهاجم وسايل نقليه موتوری تجهيز شده و با شبكه زيرساخت­‌ها همگام بود، بنياد تهران قديم را دگرگون كرده است.